Leren omgaan met het symbool van de dood. Op de eerste zaterdag van juni grepen 8 cursisten hun kans om zich te bekwamen in het gebruik van de zeis, het gereedschap van magere Hein.
Een zeis functioneert pas optimaal wanneer deze scherp is. Vandaar dat cursusleider Kees van Grevenbroek de workshop begon met het leren scherpen. Hiervoor plaatste hij een object in de grond dat leek op een kruising tussen een circustentharing en een minder subtiel vormgegeven golf-tee. Vervolgens ging hij met een zeisblad achter dit object, spit genaamd, zitten. Een gedeelte van het blad werd op het spit gelegd terwijl een ander gedeelte op zijn been landde. Met een speciaal voor dit doel gevormde hamer begon hij op het snede van het blad te slaan. Dit werd door deze actie platter en langer. Om beter te kunnen richten moet de duim in de buurt van de hamerslagen gehouden worden. Na een korte demonstratie konden de cursisten zelf met deze techniek aan de gang gaan. Wanneer deze handeling, die haren heet, goed wordt uitgevoerd is tijdens het hameren een hoge toon van het blad waarneembaar. Een andere manier om de zeis te scherpen is het strekelen. Een strekel is oneerbiedig gezegd een iets dikker latje dat voor de helft is voorzien van schuurkorrels. Naast het haren en het strekelen kwamen ook de wetsteen en de vijl even ter sprake.
Na het scherpen werden de sloven afgesteld waarna het echte oefenen kon beginnen. Om het gewenste maairesultaat te verkrijgen moet een grote cirkel met de zeis gemaakt worden, waarbij het blad contact met de bodem moet houden. Slechts het puntje mag een beetje loskomen van de grond. Hoewel het verleidelijk is de zeis met de armen rond te laten gaan moet de draaibeweging vanuit de heupen komen. Het oefenen gebeurde op het gazon bij de wasvenboerderij waarna de cursisten naar de vlinderweide trokken voor het echte werk. Onderweg moest de zeis vanwege veiligheidsredenen met het blad naar voren gedragen worden. Zo blijft men overzicht houden op het meest gevaarlijke onderdeel. De punt van het blad blijft naar beneden gericht zodat extra verwondingen bij een eventuele valpartij zoveel mogelijk voorkomen worden.
Het zeisen op de vlinderweide was van een ander kaliber dan het oefenen op het gazon. Niet alleen was het gras langer en voorzien een andere structuur. Ook de bodem was op z’n zachtst gezegd minder vlak. Na ruim een uur werken was het grootste van de begroeiing gemaaid. Gewassen die van nut zijn voor de biodiversiteit werden hierbij gespaard.
Hoewel het zeisen een arbeidsintensieve bezigheid is, biedt het een aantal voordelen ten opzichte van andere manieren van maaien. Het grootste voordeel is dat er gerichter gewerkt kan worden zodat waardevollere bloemen, planten en kruiden tijdens het maaiproces makkelijker behouden kunnen blijven.
Na een ochtend werken met de zeis is dit gereedschap minder afschrikwekkend geworden. Magere Hein zal op z’n minst met een bosmaaier moeten komen om indruk te maken met zijn gereedschap.
Tekst: Rick Neijssen
Foto’s: Patrick Spruytenburg
Klik op de foto’s voor een vergroting:
