Heggen in Tongelre.
Heggen zijn ecologische linten in het landschap die de biodiversiteit vergroten. Voordat het prikkeldraad was uitgevonden waren houtwallen en heggen de afscheidingen op perceelgrenzen.
Voor vogels, kleine zoogdieren en insecten waren die houtwallen en heggen een walhalla. Na de komst van het prikkeldraad en schaalvergroting in de landbouw, is zo`n tweehonderdduizend kilometer heg geruimd in Nederland. Het landschap werd letterlijk uitgekleed.
We hebben verschillende heggen her-geplant in Tongelre, die gewoon gesnoeid of geschoren worden, maar er zijn ook heggen die gelegd en gevlochten zijn, of waar dit vakmanschap nog op toegepast kan worden.
Zo ligt er aan de Molendijk een ecotoop van een schraal graslandje omheind door gelegde en gevlochten meidoornheggen. Voorheen, 50 jaar geleden, stond hier een boerderijtje, afgebroken door de komst en bouw van het verdeelstation van de PNEM!
Tot 2006 stond er nog een paard. En nu is het een graslandje dat beheerd wordt als hooilandje, met gefaseerd maaibeheer. Op aandringen van Loek Ketelaars is deze heg er destijds omheen gelegd door Lex Roeleveld en Jef Gielen in opdracht van de gemeente Eindhoven. In 2019 zijn we deze heggen opnieuw gaan leggen en vlechten, door een cursus te geven onder leiding van Peter Kerkhofs van VATU campagne en de natuurwerkgroep van het Wasven
Tussen de heggen groeien nu allerlei leuke planten voor bijzondere insecten.
Klik op de foto’s voor een vergroting.
Heggen en kruidenrijk graslandje aan de Molendijk.
Benodigd gereedschap, veilig werken en de werkwijze.
Heggen leggen wordt gedaan van november tot uiterlijk half maart.
Hiep (kapmes), snoeizaagje, bijltje, takkenschaar, stevig schoeisel en dikke broek. Helm, veiligheidshandschoenen en veiligheidsbril.
Eerst zal de heg ontdaan moeten worden van dood hout en braam, zodat je ziet waar en hoe je moet werken. Zorg dat de werkplek schoon blijft voor eigen veiligheid en werkplezier, dus leg de gesnoeide takken ergens neer, zodat deze niet in de weg liggen, of liever meteen de plek waar een takkenril mag komen.
Het verwijderen van dominante braam uit de te leggen heg& meidoornbloesem.
Werk in groepjes van maximaal 4 personen.
Het leggen is een kunst op zich. Het komt neer op het inkappen, buigen en neerleggen van struiken en vlechten, zodat de heg weer ondoordringbaar wordt.
Het vlechten doe je met de dunne jonge takken en struikjes. Je vlecht de takken in elkaar zodat het elkaar ondersteund. Dit zal in elkaar vergroeien. Het voordeel van alleen vlechten is dat je geen wonden hoeft te maken, wat je wel met het inkappen doet bij oudere struiken. Aan de linker voorzijde van de heg aan de Molendijk is deze alleen gevlochten.
Aan het Warandepad in het Groendomein Wasven is in de winter 2022-2023 een bestaande heg gelegd en gevlochten.
Scheerhaag van beuk & scheerhaag van meidoorn en sleedoorn.
Er zijn ook geschoren heggen te vinden in het Groendomein Wasven. Meidoorn met sleedoorn en beukenhagen in de Celebeslaan en een beukenhaag aan de Koudenhovense weg- Zuid. Deze hagen worden 1 of soms 2 x per jaar geknipt / geschoren.
Gemengde struweelhaag.
Er staan ook gemengde struweelhagen in het Groendomein Wasven langs de vrije en bolakker. Dat zijn weelderige heggen die goed bloeien en veel bessen dragen. Goed voor insecten en vogels.
Op Urkhoven staan struweelblokken met veel bes dragende struiken. Deze groepen struiken zijn ook veilige schuilplekken en foerageerplekken voor vogels en zoogdieren.
Gemengde struweel op Urkhoven.
Er zijn ook nog oude heggen van beuk te vinden in Tongelre. Achter het Martinus kerkhof, wat nog duidelijk een haag is. Maar ook in de Schuurstraat, Molendijk, Collseweg en Celebeslaan staan beuken wat ooit een heg is geweest en weer uitgegroeid zijn tot bomen.
Beukenrij aan de Schuurstraat.
