Bijna dagelijks is de terugkomst van de Canis Lupus (oftewel ‘wolf’) op Nederlands grondgebied in het nieuws. Aanmerkelijk minder aandacht krijgt de Philanthus Triangulum, beter bekend als ‘Bijenwolf’. Het woord ‘wolf’ voorspelt doorgaans niet veel goeds. Zo zijn er ‘wolfstonen’ op strijkinstrumenten (de angst van iedere vioolbouwer). Ooit was ‘wolf’ een benaming voor ernstig tandbederf, was er eens een gevreesd ‘wolfsvolk’, zijn er ‘wolfskinderen’ geweest en werden in het zuiden van Europa de schoorstenen zo gebouwd dat als de wind uit de ‘kwade hoek’ kwam, de schoorsteen huilde als een wolf.
De bijenwolf is een solitair levende graafwesp. Zij is een natuurlijke vijand van de honingbij. De hommelfamilie heeft overigens van deze wolf in wespengedaante niets te duchten. Het bijenwolf- vrouwtje (zij leeft ongeveer één maand) graaft voor haar broed een gang (20 à 100 centimeter lang) met aan het eind vijf tot tien zijgangetjes met elk een cel.
Bijenwolf (man)
Als ze vervolgens op bijenjacht gaat, vliegt het bijenwolf- vrouwtje laag over de planten om dan op een verhoogd plekje te gaan zitten met kop en romp opgericht. Ziet ze een potentiële prooi, dan gaat ze met een recht lijf voor de prooi hangen en schiet ze toe met een steek in de zachte delen van het lijf. Vervolgens wordt de verzamelde nectar uit het bijenlijf gezogen. De toegebrachte steken zijn niet dodelijk, maar verdoven de prooi wel. En dit heeft een reden. Zo blijft de prooi namelijk langer ‘vers’. De verlamde bijen worden naar het nest met de larven gebracht en daar opgestapeld (nadat ze eerst ‘ingepakt’ zijn) voor ‘later.
Later is als de larven zover gegroeid zijn dat ze zich zelfstandig kunnen voeden. Al die tijd liggen de honingbijen dus te wachten op hun onzalige einde. Bij het Wasven hebben we tot op heden niets te duchten gehad van de bijenwolf.
Maar wel van de (Europese) hoornaar. Die vaak alleen en soms getweeën bij de kasten en tot op de vliegplanken komt om er bijen te roven. Op veilige afstand zie ik de hoekige bewegingen (het zijn geen begenadigde vliegsters) waarmee ze boven hun prooi hangen als kleine helikopters. De opgetakelde (levende) bij wordt afgevoerd naar het nest. De schade die deze hoornaar aan onze bijen toebrengt is m.i. gering. Iedere keer wordt er maar één bij meegenomen.
Europese hoornaar met prooi
Wespen, die kasten binnendringen bijvoorbeeld, zijn veel schadelijker, want die richten een ware slachtpartij aan. Dat is dit jaar gelukkig (nog) niet het geval (geweest). De verspreiding van de Aziatische hoornaar (die veel meer onheil aanricht) wordt nauwlettend gevolgd. De waarnemingen zijn verontrustend te noemen. Ook in Eindhoven en de directe omgeving. Het lijkt erop dat de kring zich steeds dichter sluit!
Jack Verhulst & Cathy Grootenboer – Imkers Wasven
Foto’s: Patrick Spruytenburg
