Met het verstrijken van de weken wordt het uitvliegen van de bijen alsmaar minder. Anders gezegd: er is een terug- of samentrekkende beweging. De vluchten werden tot het hoogstnodige beperkt, maar zelfs tot in eind oktober werd er door verschillende kasten nog stuifmeel binnengebracht. Maar dat is nu verleden tijd. Om de ingetreden winterstilte niet te verstoren, worden de kasten in principe niet meer geopend. Dit zou een ware (temperatuur)schok teweegbrengen. De kasten blijven gesloten en daarmee is geen zicht meer op wat de bijen doen. Maar het blijft natuurlijk altijd nog mogelijk om te luisteren, te ruiken en te wegen. Het blijft echter maandenlang imkeren zonder te kunnen zien.
Er zijn en waren imkers die nooit konden zien wat de bijen deden, want ze waren blind. Zo was er de blinde Zwitser François Huber (1750-1832), die via de observaties van zijn vrouw en zijn knecht onder meer ontdekte dat de koningin een bruidsvlucht maakt. Hij ontdekte verder de zgn. wasmot als insect dat raten beschadigt. Een zeer actueel vraagstuk overigens ontdekten we laatst, toen we oude broedramen bekeken. Hopelijk zijn we er nog op tijd bij, want deze mot kan een desastreuze uitwerking hebben op de ramen die we voor het volgende seizoen bewaren.
Een blinde imker in deze tijd woont in Boxmeer. Hij heet Andree Brinks en werd blind geboren en kon als kind de geluiden van verschillende bijensoorten onderscheiden. De fascinatie voor bijen groeide met de jaren, maar imkers waren terughoudend om hem kasten toe te vertrouwen. Tot er een imker was die kasten bij zijn eigen huis neerzette. Hij was (weer) als een kind zo blij. Naast het pianostemmen, dat hij nu beroepsmatig doet, kan hij al zijn vrije tijd en zijn hoog ontwikkelde andere zintuigen aan de bijen gaan wijden. Dat vermogen heeft er gaandeweg toe geleid, dat hij nu met het oor aan de kast feilloos kan vaststellen hoe een bijenvolk zich in diverse omstandigheden gedraagt. Is het bezig de temperatuut in de kast op te voeren of juist te matigen? (dit is te zien aan de “baard” die buiten de kast hangt en de wapperende bijen op de vliegplank. Zijn de jonge bijen midden in de nacht- (hij imkert bij nacht en ontij) bezig de honingcellen te verzegelen? Over de geur in en rond een kast vertelt hij: Je kunt aan de geur vaststellen dat een volk gestresst is: dan komt er een zurige lucht uit de kast. Er is dus iets aan de hand. Een kast in goeden doen kan ruiken als versgebakken brood. Het geluid van een huilend volk als er geen koningin meer is (moerloosheid) is bekend onder de imkers. Aldus de bijzondere ervaringen van een blinde imker. Reden voor ons om de oren “nog meer te spitsen”.
Jack Verhulst & Cathy Grootenboer – Imkers Wasven
Foto’s: Patrick Spruytenburg
