Karakterbomen
Karakterbomen zijn veelal solitaire bomen die karakteristiek zijn voor het Wasven door hun omvang, leeftijd, soort, groeiwijze, plaats en/of historie. Het zijn de monumentale dragers van het domein.
Er is een route uitgezet langs de karakterbomen, te vinden via de wandelapp IZI-Travel.
1 Millenniumboom
De walnoot (Junglans Nigra) midden op het terras is een échte millenniumboom. De walnoot is op 1 januari 2000 om 0.00 uur in de grond gestopt. De boom is in 2007 geplant in het midden van de zichtassen op het terras. Daarbij is 80 m3 grond vervangen om de boom een lang leven te kunnen geven. We gaan uit van een millennium.
2 Burgermeesterboom
Toenmalig burgermeester Rob van Gijzel heeft in 2009 een jonge Es (Fraxinus Exelcior) geplant langs het fietspad. Aanleiding was de aanleg van het Hof van Tongelre (groene ruïne) en de tuinderij. Kinderen van basisschool De Boog hebben tijdens de boomplantdag vele vlechtheggen en hoogstamfruitbomen geplant.
3 Leilindes
Voor de voormalige boerderij van het kasteel, te herkennen aan de beukenhaag rondom het bakhuis en speeltuin, zijn drie zomerlindes geplant. De leilindes zijn omstreeks 1872 geplant aan de zuidzijde van het woongedeelte als natuurlijke zonnewering. De lindes hebben de boerderij overleefd en zijn fors doorgeschoten. Ze laten op natuurlijke wijze zien waar de boerderij heeft gestaan.
4 Wodanseiken
In het kasteelbos is de voormalige landweg te vinden die uitkomt op het warandepad, te herkennen aan de enorme wodanseiken, die in twee rijen langs het pad stonden. De lange kale stammen monden uit in forse takken die als ongrijpbare handen boven het bos uitsteken.
5 Vijfstammige linde
In het kasteelbos staat een bijzondere Hollandse linde. De linde is ooit afgezaagd en opnieuw uitgeschoten waardoor er vijf stammen zijn ontstaan. Het oudste gedeelte van de linde (onder de grond) dateert van omstreeks 1860.
6 Rododendrons
In kasteelbos staat een cluster stokoude Rododendrons (Ponticicum Roseum). Ze zijn omstreeks 1800 geplant bij de aanleg van het landgoed voor kasteel ’t Hoffken van Tongelre. De rododendrons bloeien uitbundig lila/rose in juni.
7 Notengaard
In 2016 is door het Wasven een notengaard aangelegd op rabatten. Dit zijn terpvormige wallen waarom hoogstambomen zijn geplant. Op deze manier houden de notenbomen hun wortels droog, want ze houden niet van natte voeten. Tussen de notenbomen en tamme kastanjes, die 12 meter breed zullen worden, zijn hazelaars geplant.
8 Heer naar Eynthoven
Langs het weiland (toekomstig akkerland) staat een oude en forse zomereik (Quercus robur). De eik staat op arme zandgrond en is dus nog veel ouder dan zijn omvang doet vermoeden. De eik dankt zijn naam aan het feit dat hij langs het Warandepad staat, het voormalige handelspad tussen Tongelre en Eindhoven. De zomereik wordt de komende jaren vrijgezet zodat hij zich verder kan ontwikkelen. De Heren van Eynthoven is ook een lekker biertje, verkrijgbaar in de gasterij.
9 Uilenbos
Aan de rand van de Hooge Heide staat een bos met dennenbomen, geplant in de jaren 70 om dienst te doen als kerstboom voor maatschappelijke doeleinden. Uiteindelijk zijn ze te groot geworden en als kerstboom vergeten. Als gevolg van storm en droogte in 2018 zijn veel bomen omgewaaid en verdroogd. Ook de letterzetter doet zich tegoed aan de bomen. Jonge en meer diverse aanplant zoals fijnspar en douglasspar zorgen de komende jaren voor verjonging.
10 Vuilboom op de heide
Midden op de Hooge Heide staat een vuilboom ofwel sporkehout (Rhamnus Fragnula). Het is een kleine boom/struik die een zeer belangrijke drachtplant is voor wilde bijen, omdat deze het hele groeiseizoen bloeit. De bessen zijn eetbaar voor vogels.
11 Berk langs spoorlijn
De berk (Betula pendula) is een pioniersoort. Vandaar dat je ze vindt langs de voormalige spoorlijn naar het slachthuis. De lijn is rond 1950 opgeheven, maar de berken houden de spoorbaan levend. Ze zijn herkenbaar aan hun witte stam.
12 Zilveresdoorn
Op de kruising Celebeslaan en Borneolaan staat een majestueuze boom, de zilveresdoorn (Acer Saccarinum). De boom is ooit geplant langs de niet meer bestaande Madoeralaan richting Javalaan (voormalig Zweedse dorp). Het blad van de zilveresdoorn is diep ingesneden handvorming en zilverachtig van kleur aan de onderzijde.
13 Amerikaanse eik
De Amerikaanse eik in de tuin van het woonhuis Celebeslaan 2 is zijn ‘tuin’ inmiddels ontgroeid. De woning is een voormalig dierenasiel (1930), later onderdeel van het gemeentelijk slachthuis. De eik staat, terecht, op de gemeentelijke monumentenlijst der bomen.
14 Mastbomen
Vincent van Gogh tekende rond 1885 het grootste ven in de Tongelresche bossen; het Wasven. Hij noemde zijn tekening “mastbomen in het ven”. Met mastbomen doelde hij op dennen die rondom het ven stonden. Het ven is in 1965 verdwenen door de aanleg van de Eisenhowerlaan. De bedoeling is om in de middenberm opnieuw een cluster dennen aan te planten, als onderdeel van de ecologische verbinding tussen het Wasven en de Karpen.
15 Eik met afleggers
Langs het grasveld, aan weerszijden van het pad, staat een eik met afleggers. De boom is niet opgekroond waardoor de takken tot aan de grond kunnen reiken en wortel kunnen schieten.
16 Berkenbos
De route loopt om het berkenbos met ruwe berken heen. Het braamstruweel maakt het bos ondoordringbaar, waardoor mensen (en loslopende honden) zich er niet in wagen. Ideaal voor kleine zoogdieren zoals marterachtigen, de egel en de das.
17 Geriefbos
In het voormalig hakhoutbos werd hout geoogst door de boer voor de boerderij (vandaar de naam geriefbos, voor gebruik). Dikke bomen voor balken, dunne bomen voor gereedschapsstelen en takken als mutserds om het bakhuisje op te stoken. Aan de driestammige eik, de geriefboom, is goed te zien dat het een voormalige hakhoutstoof is geweest.
18 Spechtenbomen
Langs de route staan veel dode stammen die nog vol leven zitten. Niet alleen insecten maar ook mossen en schimmels varen er wel bij. De insecten zijn weer voedsel voor vogels, met name spechten. In het Wasven leven alle vier soorten spechten, te herkennen aan het geroffel in het voorjaar.
19 De beuk erin
In 2005 is een rode beuk (Fagus Sylvatica Purpurea) geplant als toekomstige karakterboom. Aanleiding was de begrafenis van actiegroep ‘de beuk erin’. De rouwstoet met jonge beuk op een platte kar liep ‘t Hofke rond, en via de beukenlaan naar zijn eindbestemming in het kasteelbos.
20 Wrattenboom
De vederesdoorn (Acer Negundo) langs het pad in het Elsenbroekbos wordt ook wel wrattenboom genoemd. Niet zo verwonderlijk; kijk maar naar zijn stam. Het is een zeer oude esdoorn waar in de holtes vleermuizen verblijven. Tevens is het een broedplaatsen van vogels.
21 Tulpenboom
In het hart van ’t groene hart staat een tulpenboom (Lyriodendron tulpiferum), niet te verwarren met de magnolia, ook wel valse tulpenboom genoemd. De boom dankt zijn naam aan de vorm van het blad in de vorm van een tulp. De boom is omstreeks 1800 geplant.
22 Wereldboom
De plataan dankt zijn bijnaam ‘de gevlekte zuiderling’ aan zijn bast en het feit dat de boom afkomstig is uit het zuiden van Europa. De plataan is in 2009 aangewezen als eerste Wereldboom van Nederland. De vlonder beschermt de wortels van de boom, is onderdeel van het rollatorpad en doet tevens dienst als podium voor optredens en trouwerijen.
23 Hospiceboom
De Rode beuk is, net als de plataan, geplant tijdens de aanleg van het kasteelbos. De beuk heeft last van een tonderzwam in de stamvoet. Vandaar dat in 2013 het wandelpad om veiligheidsredenen is verlegd en een valbeveiliging is aangebracht. Zo kan de beuk nog jaren mee en zijn eigen moment van sterven bepalen. Vandaar zijn naam.
24 Sierappel
De sierappel is geplant ter nagedachtenis van Tongelrese vogelkenner Loek Ketelaars. De sierappel is niet eetbaar maar de bloesem en zaden zijn een lekkernij voor insecten en vogels.
